“Het treintje rijdt”, daarmee kopten we in de vorige editie van Brabantpark Nieuws. Iedere editie besteden we aandacht aan betrokkenen in dit proces. Ditmaal zijn de zusters van de Congregatie Alles voor Allen aan de beurt om hun verhaal te delen met de wijkbewoners van Brabantpark.

 

Als alles volgens plan verloopt, verhuizen de zusters van het klooster  Maria Mater Dei begin 2017 naar de Leystroom. Het kloostergebouw aan de Mgr. Hopmansstraat wordt dan in gebruik genomen door NHTV.  Het pand van de Leystroom is nu nog een verpleeg– en verzorgingshuis, maar zal straks het nieuwe onderkomen zijn voor de zusters.  Veel zusters wonen al sinds de bouw in 1952  in hun klooster, daarom is het begrijpelijk dat deze stap voor velen van hen ingrijpend zal zijn. Hoe ervaren zij deze toekomstige veranderingen? Zien zij er tegenop, of is het voor hen misschien een uitdagend en spannend gebeuren?  

 

Zuster Hadriana en zuster Theodosia ontvangen ons in de ruime ontvangstkamer met koffie en koek. Als we hen uitleggen wat het doel van ons bezoek is, raken we al gauw aan de praat. Dan wordt duidelijk dat het aankomende afscheid van hun klooster en de toekomstplannen hen erg bezighouden.  Zij weten al geruime tijd dat er gewerkt wordt aan deze plannen, maar die worden nu dus werkelijkheid. Het moet voor hen wel prettig zijn dat zij nu niet meer in onzekerheid hoeven te verkeren, maar het vertrek uit hun vertrouwde omgeving zal niet meevallen. Zij hebben er immers jarenlang  gewoond en gewerkt. Zuster Hadriana werkte in de zorg en kookte maaltijden voor de hele kloostergemeenschap, zuster Theodosia zag het nodige van de wereld; zij deed missiewerk. Hiervoor spendeerde zij onder andere dertig jaar in Afrika. Tot onze verbazing ontdekken we dat de zusters niet rond de zeventig jaar oud zijn, zoals wij hadden ingeschat, maar respectievelijk 84 en 89 jaar oud. Ondanks de energie die ze nog steeds volop bezitten zijn ze nu met pensioen en genieten ze van hun welverdiende rust. Die rust zal dus even verstoord worden door de toekomstige verhuisperikelen, maar zij zien zeker ook de positieve kanten van het project.

 

Betrokken

Een aantal jaren geleden hebben de zusters ervoor gekozen om een extern bestuur aan te stellen. Dit is uniek en bracht daarom eventjes veel administratie met zich mee. Normaal bestaat het bestuur van een congregatie namelijk uit leden van de congregatie zelf. De zusters voelden echter dat zij zelf niet genoeg tijd en energie in een volledig bestuur konden steken en dat het wijzer zou zijn een extern bestuur aan te stellen. 

Natuurlijk  zijn de zusters van meet af aan door de bestuursleden steeds goed op de hoogte gehouden rondom de ontwikkelingen. Alle partijen moeten zoveel mogelijk voordeel kunnen hebben van het project, dus het bestuur bewaakt ook zorgvuldig het welzijn van de zusters. Het is voor de zusters en het bisdom wel even wennen dat het bestuur uit leken bestaat, maar zij zijn vol lof over de respectvolle bejegening en inzet.  “Eén bestuurslid heeft het zelfs vaak over zijn zusters,” zegt zuster Theodosia lachend. Qua woonruimte zullen de zusters straks wat in moeten leveren; de Leystroom is aanmerkelijk kleiner dan het klooster. Wel worden de woonwensen van de zusters in kaart gebracht. Alle zusters hebben  er al een kijkje genomen om hun keuze in kamers en inrichting te maken, en aan alle zusters is individueel gevraagd welke voorzieningen zij graag in de Leystroom willen. Sommige typische gebruiken van het kloosterleven zoals het gezamenlijke eten in de grote eetzaal blijven daarom naar alle waarschijnlijkheid gehandhaafd. Er wordt gezorgd voor een kapel, opdat de zusters naar de diensten kunnen blijven gaan. Een ander voordeel is dat in de Leystroom alle zusters bij elkaar kunnen blijven wonen ongeacht hun zorgbehoeften. 

 

Afscheid 

Als onze gastvrouwen ons na ons gesprek rondleiden door het klooster, is de liefde voor hun klooster goed voelbaar. Vol trots laten zij de ruimtes zien. De grote en kleine kapel, de eigen bibliotheek, kamers met fraaie antieke meubelstukken en schilderijen, de eetzaal en vitrines met attributen en gebruiksvoorwerpen uit een rijk kloosterleven. Het wereldse karakter van de orde weerspiegelt zich in de inrichting van het klooster. In de kleine kapel komen de houten beeldjes van de kruisweg uit Afrika, en de prachtig gedetailleerde glas-in-lood-ramen zijn in Curaçao gemaakt. Het klooster heeft ook meerdere prachtige binnentuinen met allerlei verschillende bloemen en kruiden. Gezien de grote hoeveelheid werk die in het onderhoud hiervan gaat zitten zijn de zusters blij met hun tuinman, die volgens hen heel goed werk levert.

Hun toekomstige behuizing zal te beperkt zijn om alle bezittingen van de zusters te herbergen. Daarom proberen zij zaken die zij niet mee kunnen nemen over te brengen naar andere kloosters. Eén van de kostbare en oude priestergewaden ging al helemaal naar een klooster in Ierland. Nu zijn zij op zoek naar een bestemming voor het orgel, bij voorkeur een andere kerk of klooster waar het nog lang gebruikt zal worden. Het orgel zal nog wel gedemonteerd en herbouwd moeten worden, een langdurige en kostbare zaak. Maar als de zusters weten dat hun dierbare spullen straks in goede handen zijn, zal het afscheid hen minder zwaar vallen. Zij vinden het prettig dat zij toch nog dicht bij hun vertrouwde klooster bij elkaar blijven wonen. Daar kunnen zij van hun rust genieten en fijne herinneringen koesteren.

 

 

 

Een congregatie;

Wat is dat eigenlijk?

De zusters die in het klooster wonen zijn lid van de congregatie Alles voor Allen. Deze congregatie behoort tot de Rooms-Katholieke zusters Franciscanessen. Deze zusters stelden zich tot doel om onderwijs en de verpleging van zieken en zwakken te verzorgen. De zusters bleven dus zeker niet in het klooster maar ontplooiden juist ook daarbuiten activiteiten. 

 

In de lange geschiedenis van de congregatie –in november dit jaar is het 190-jarige jubileum- hebben zij veel zorginstellingen in Breda opgericht of beheerd. Hieronder vallen het weeshuis aan de Achter de Lange Stallen, het St. Ignatiusziekenhuis, de Leystroom en meer. In het St. Ignatiusziekenhuis konden de zusters voor of na het intreden in de congregatie een opleiding tot verpleegkundige volgen, opdat ze de doelen van de congregatie zo goed mogelijk konden uitvoeren. Daarnaast zijn zusters van de congregatie vaak naar het buitenland gereisd om ook daar te kunnen helpen. 

 

Tegenwoordig wonen er nog ongeveer dertig zusters in het klooster. Sommige zusters wonen ook extern, dus in andere woningen of zorginstellingen. In totaal bestaat de congregatie uit enkele tientallen zusters. De jongste zuster is 77 jaar oud, de oudsten zijn in de 90.